Leszy, znany również jako Lesovik, Borowy lub Lęśnęgo, to jedno z najbardziej tajemniczych bóstw słowiańskiej mitologii. Postrzegany jako opiekun lasów i zwierząt, był nie tylko strażnikiem dzikiej przyrody, ale też bytem budzącym lęk i respekt wśród ludzi. W kulturze ludowej jawi się jako istota stojąca na granicy dobra i zła, której zachowanie zależy od stosunku człowieka do natury.
Wierzenia ludowe
W wyobrażeniach ludowych Leszy to istota o zmiennym wyglądzie. Najczęściej opisywano go jako mężczyznę o zielonkawej lub szarej skórze, z długą brodą i oczami lśniącymi jak wilcze. Jego wzrost miał być niezwykły – w lesie sięgał koron drzew, ale poza nim malał do wielkości zwykłego człowieka. Leszy potrafił zmieniać swój kształt, przybierając formę zwierząt lub nawet drzew. Wierzono, że jego kroki są niesłyszalne, a jego obecność zdradza jedynie niepokojący szelest liści czy nagły powiew wiatru.
Leszy opiekował się wszystkimi istotami żyjącymi w lesie, a każde naruszenie jego terytorium mogło skończyć się tragicznie. Mówiono, że potrafił zwodzić ludzi, prowadzić ich na manowce, a nawet doprowadzać do ich zguby, jeśli nie przestrzegali zasad szacunku wobec przyrody.
Jednak Leszy mógł być również sprzymierzeńcem. Dobrze traktowany, pomagał myśliwym, chronił zbieraczy runa leśnego i dbał, by las obfitował w zwierzynę. Aby zyskać jego przychylność, składano mu ofiary – zazwyczaj chleb, mód lub mleko.
Leszy w literaturze i sztuce
Postać Leszego wielokrotnie inspirowała literatów, malarzy i muzyków. W literaturze polskiej wspomina się go w dziełach z pogranicza romantyzmu, gdzie duch lasu personifikował siły natury. Współcześni autorzy, sięgający po motywy słowiańskie, również chętnie wplatają Leszego w swoje opowieści grozy i fantasy.
Leszy zagościł także w popkulturze – od opowiadań i filmów po gry wideo, gdzie przedstawiany jest jako tajemnicza i potężna postać związana z dziką naturą. Jego obecność symbolizuje odwieczny konflikt między cywilizacją a dzikością przyrody.
